Nu het kabinet de coronamaatregelen versoepelt, breekt in veel organisaties een tijd van hybride werken aan. Werknemers werken hierbij deels in het bedrijfspand en deels thuis. De meeste werkgevers verwachten dat deze manier van werken de komende jaren het ‘nieuwe normaal’ zal zijn. Een goede reden om de gezondheid en veiligheid bij thuiswerken structureel te regelen.
Werkgevers en werknemers zijn door het gedwongen thuiswerken in de coronacrisis in één klap van hun koudwatervrees af. Op afstand werken blijkt niet alleen technisch heel goed mogelijk, bij de juiste aanpak biedt het ook voordelen. Denk bijvoorbeeld aan betere omstandigheden voor concentratiewerk. Of aan minder stress en meer werkplezier door grotere ruimte voor zelfregie door werknemers of het wegvallen van reistijd. Veel organisaties streven naar een mengvorm van thuis en op de zaak werken, waarbij de aard van het werk bepaalt wat de meest geschikte werkplek is.
Vooral fysieke en psychische belasting zijn een risico
Een belangrijk vereiste is wel dat de thuiswerkplek gezond en veilig is. Het staat vast dat thuiswerken naast voordelen ook risico’s met zich meebrengt. De voornaamste hiervan zijn lichamelijke overbelasting en stress door psychosociale arbeidsbelasting (PSA). De oorzaken variëren van een slecht ingerichte beeldschermwerkplek tot eenzaamheid, en van een slechte bureaustoel tot overmatig videobellen. Met als grote praktische uitdaging hoe je als werkgever alle risico’s goed in kaart brengt en zo veel mogelijk beperkt door passende maatregelen te nemen. De situatie kan sterk per werknemer verschillen en thuiswerkplekken liggen vaak verspreid over een groot gebied.
Diverse onderzoeken en hulpmiddelen kunnen helpen
De laatste tijd zijn diverse onderzoeken gedaan en hulpmiddelen ontwikkeld die kunnen helpen.
- De Inspectie SZW deed verkennend onderzoek naar PSA en fysieke belasting bij thuiswerken in de bankensector. De onderzoekrapportage brengt de risico’s in kaart en somt diverse praktische maatregelen op die werkgevers kunnen en moeten nemen om ze zo veel mogelijk te beperken.
- Het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk maakte praktische overzichten van de risico’s van telewerken en zittend werk. Deze komen voort uit de Europese Week voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk die dit jaar van 25 tot en met 29 oktober aandacht vraagt voor fysieke belasting.
- Het Sociaal-Cultureel Planbureau deed onderzoek naar de voor- en nadelen van thuiswerken. De onderzoekers concluderen dat grotere autonomie over werktijden een belangrijk pluspunt is van thuiswerken. Maar ze brengen ook in kaart wie juist risico’s lopen en waardoor dat komt.
Wat moet, wat mag? Thuiswerk in de Arbowetgeving
- Het Arbobesluit bevat sinds 2012 regels voor plaatsonafhankelijke arbeid in artikel 1.43 en verder. Bij deze vorm van werken is een lichter regime van toepassing.
- Algemene plichten zoals opname in de RI&E, voorlichting en instructie, arbodienstverlening en maatregelen tegen PSA zijn gewoon van toepassing. Daarnaast moet de werkgever zich houden aan andere bepalingen in het Arbobesluit over fysieke belasting en beeldschermwerk.
- Van bedrijfshulpverlening kan thuis uiteraard geen sprake zijn; ook hoeft de werkgever niet te zorgen voor zaken als elektra, toiletten, nooduitgangen, voorkomen valgevaar en temperatuur.
- Bij kantoorwerkzaamheden thuis zijn artikel 1.47 tweede lid en artikel 1.48 van belang. De werkgever moet voor zover nodig zorgen voor werktafel, stoel, computer en kunstverlichting.
De memorie van toelichting erkent dat de werkgever geen direct toezicht kan houden en de thuiswerksituatie niet zonder toestemming van de werknemer kan controleren. Aangewezen instrumenten zijn checklists, voorlichting en periodieke gesprekken.
Ook aan de slag met gezond en veilig thuiswerken?
Onze deskundige adviseurs weten wat erbij komt kijken en kunnen u helpen bij het ontwikkelen van een adequate aanpak. Bel +31 (0) 854 017 060 of stuur een mail naar info@eviservices.nl, we zijn u graag van dienst!
